 | ||||||||||
| ||||||||||
|
| ||||||||||
HABER ARAEN ÇOK OKUNANLARSON YORUMLANANLAR |
Maturudi anlayışından Eş'ari anlayışına kısa bir bakış
06 Mayıs 2020, 08:35 Genel olarak İslam’da fikir adamları dini, ”bilgi” ve “taat” tan ibaret sayarlar. ”Bilgi “ yi asıl, ”taat” ı da bir dal olarak görürler. Bu noktada,büyük Türk-İslam alimi ve itikat mezhebi kurucusu Maturudi’nin “bilgi” konusunda ortaya koymuş olduğu tespitler,gerek dinin gerekse tabiatın sırlarının öğrenilmesinde sağlam bir yöntem sunmaktadır..
Maturidi’nin bilgi üzerinde durmasındaki esas amaç,bilgiye dayalı bir din ve ahlak sistemi ortaya koymasıdır.
Çünkü O’ na göre ,sağlam din,bilgi ve delile dayanan dindir.
Kur’an gibi o da tabiatı,insanın kendi nefsini ve tarihi bir bilgi alanı ,bir bilgi kaynağı olarak kabul etmekte ve bilhassa tabiat,yani dış dünya üzerinde israrla durmaktadır. Bunun bir sonucu olarak da ,O duyulara ve duyu bilgisine çok önem vermekte ve realist bir metot izlemiştir.
Türk Maturidi’nin itikatta,Türk İmam-ı azam Ebu Hanife’nin amelde ortaya koymuş olduğu sağlam zemin üzerinde Türk Ahmet Yesevi, Türk İslam tasavvufunun muhteşem yapılarını kurup yükseltmiştir.
Böylece Maturidi –Hanefi-Yesevi sacayağı üzerinde yükselen Türk Müslümanlığı anlayışı,hamleci dinamik yapısiyla büyük bilimsel atılımların gerçekleşmesinde verimli bir ortam ve iklim oluşturmuştur.
Bu olumlu durum ,Yavuz’un Mısır Seferi dönüşünde yaklaşık 2000 civarında Arap din alimini beraberinde İstanbul’a getirmesine kadar sürmüştür..
Bu alimlerin gelişiyle birlikte ,Türkistan kaynaklı bilim ve bilgi akışı ,yerini Kahire,Bağdat,Halep ve Şam gibi Arap merkezlerine bırakmıştır.
Böylece Maturidi’nin yerini Eş’ari alırken,Ali Kuşçu’nun öğrencilerinden Takuyuddin’in kurduğu rasathane topa tutulmuş,medreselerden tabiat bilimleri kovularak sadece ahirete ait ilimler üzerinde yoğunlaşılmaya başlanmıştır.
Bu dönemle birlikte ,medreselerde ciddi zihniyet kaymalarına sebep olan anlayış,kaynağını Eş’ari itikatinden almıştır…
Eş’ari ile Maturudi arasındaki temel ayrılık ,daha önce bahsedilen Allah-alem anlayışındaki farklılığından kaynaklanmaktadır.
Eş’ari anlayışına göre ,”Allah’ın zat’ı ile sıfatları birbirinden ayrıdır,görünür alem sıfatların yansımasından oluşan geçici ,önemsiz,gölge bir varlığa sahiptir.
Dolayısıyla,gerçek olan sadece ahiret hayatıdır,öyleyse sadece ahirete ait ilimlere önem verilmelidir”.
Maturudi anlayışının yerine ikame edilen bu görüş gelişen diğer olaylarla birleşerek koskoca bir imparatorluğun yıkılmasında ciddi bir rol oynamıştır. Mehmet Ünlü.
Bu haber 1505 defa okunmuştur.
|
|
||||||||
|
Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
