• Anasayfa
• Güncel Haber

HABER ARA

-- Tüm Kategoriler -- Güncel Haber Gelişmiş Arama

“Bu çalışmada Osman Şahin’in “Son Yörük” adlı eserinde yer alan ‘Sultan Ana’ öyküsü, yazarın özgün üslubuna saygı gözetilerek tarafımızca yorumlanmış ve tematik çözümleme amacıyla yeniden ele alınmıştır.” 

Doğumun Ritüeli: Hayatın İlk Çığlığı: 

Konar göçer toplumlarda doğum biyolojik bir olay olmayıp; aynı zamanda doğa ile insan arasındaki gizli antlaşmanın yeniden imzalandığı bir törendir. 

Sultan Ana’nın yaşamında bu ritüeller; dağların sessizliğiyle, çadırların karanlığıyla, kadınların birbirine aktardığı sözlü bilgilerle görülür hale gelmiştir. 

Yörük obalarında doğum, çoğunlukla doğanın kucağında, çadırın en loş köşesinde gerçekleşirdi. Kadınlar kendi içlerinde bir dayanışma halkası kurar, doğumu fiziksel bir süreç olarak değil, ruhsal bir sınav olarak da görürlerdi. 

Sultan Ana, bu ritüellerin hem tanığı hem de uygulayıcısıydı. Anlatılır ki doğum sırasında kadınlar, suyun bereketini çağırmak için testiyle pınardan su getirir; göğe bakıp dua eder, yeni doğan bebeğin kulağına ilk sözü “iyi yol” dileği olurdu. 

Bu pratikler, doğumun bir başlangıç olmaktan çok daha fazlasının olduğunu göstermektedir. 

Ölümün Ritüeli: Sessiz Dağların Şarkısı: 

Ölüm, Sultan Ana’nın dünyasında korkulan bir son olmayıp; hayatın dağlarla yeniden buluştuğu bir eşikti.

Konar göçer yaşamda ölüme dair ritüeller, doğayla bütünleşmiştir. Mezar taşları çoğu kez basit olurdu; çünkü asıl anıt, toprağın kendisiydi. 

Sultan Ana’nın anlatılarında ölüm, ağıtların dilinde şekillenir. Kadınların yaktığı ağıtlar, can kaybı olmayıp; aynı zamanda direncin, hafızanın ve kültürel devamlılığın sesidir. Ölen kişinin adı, türkülerle sonraki nesillere aktarılır; bu yüzden ölüm, unutuluş değil, hatırlayışın başka bir biçimi olurdu. 

Özellikle “ölü ekmeği” ve “ölü çadırı” gibi ritüeller, Yörük kültüründe topluluk bilincini güçlendiren unsurlardı. 

Ölüm bir kişisel kayıp olarak kalmayarak, obanın ortak yasına dönüşürdü. 

Doğa İnancı: Dağ, Su, Ağaç: 

Sultan Ana’nın dünyasında doğa başlı başına bir yaşam alanı da değil, kutsal bir metindi. Dağlar ulu bir mabet, pınarlar arınmanın kapısı, ağaçlar gökyüzüne uzanan dualardı.

Bu doğa inancı, şamanik izler taşıyan kadim bir dünya görüşünün de devamıdır.Sedir ağacına duyulan saygı, keçilere verilen kutsal değer, suyun bereket kaynağı olarak görülmesi. 

Bunların hepsi, Sultan Ana’nın ritüel dünyasında canlı kalmış unsurlardır.Onun yaşamı boyunca sürdürdüğü bu inanç, aslında modern zamanlara bir meydan okumadır. “Doğa bakış”, tüketilecek bir kaynak değil; kutsal bir ortak, bir yol arkadaşıdır. 

Hafızanın Kadını: Sultan Ana:

Görüldüğü üzere Sultan Ana’nın öyküsü, herhangi bir bireyin hayat hikâyesinden çok daha fazlasıdır. O, Yörük kültürünün binlerce yıllık hafızasını taşıyan bir köprüdür. Doğum ve ölüm ritüelleri, doğa inancı ve kadınların sözlü bilgeliği onun kişiliğinde bütünleşmektedir. 

Bu nedenle Osman Şahin’in “Son Yörük” kitabında Sultan Ana, bir karakter olmanın ötesine geçmiş; bir kültürün son yankısı, bir ritüelin insan suretine bürünmüş hâlidir. 

Bir Anlatının Kapanışı: Sultan Ana’nın sözleri ve yaşamı, konar göçerliğin yarattığı kültürün kapanmakta olan perde arkasında yanan son ateştir. O ateş hem geçmişi aydınlatır hem de geleceği ısıtır:

“Unutmayın, asıl mülk zamandır; doğayla uyumlu yaşanan her an, en büyük mirastır.” Bu anlatı, bize yansıyan bir Yörük kadının öyküsünden ziyade her zaman, Yörüklerin doğa ile kurduğu kutsal sözleşmeyi hatırlatmalıdır. 

Sonuç: Osman Şahin’in “Son Yörük”’ü, bir edebi eserdir, evet; ama, aynı zamanda antropolojik bir hazinedir. Sultan Ana’nın ritüelleri, modern dünyanın unuttuğu kadim bilgeliği hatırlatmaktadır. 

Ayrıca; bu kitap, doğayla uyum içinde yaşamanın inceliklerini öğreten bir rehber niteliğindedir. 

PAZARTESİ-PERŞEMBE BULUŞMALARI- 33: 08 Eylül 2025SON YÖRÜK SULTAN ANA -:III-

 

• SON YÖRÜK SULTAN ANA
• Günaydın Sevgili Okurlarım

ANKET

Tüm Anketler